Rudawy Janowickie – co zobaczyć? Najpiękniejsze szlaki regionu

 

Rudawy Janowickie to jedno z najbardziej malowniczych pasm Sudetów – pełne skalnych formacji, kolorowych jeziorek i tajemniczych ruin. Sprawdź, co warto tam zobaczyć i które szlaki są najpiękniejsze w tym niezwykłym zakątku Dolnego Śląska.

Rudawy Janowickie – co warto wiedzieć?

• Pasmo Rudaw Janowickich znajduje się w województwie dolnośląskim, w północno-zachodnich krańcach Kotliny Jeleniogórskiej. To część Sudetów. 
• Najwyższym jego szczytem jest Skalnik (944 m n.p.m.).
• Od 1989 r. obszar Rudaw (15 705 ha) jest parkiem krajobrazowym, który chroni lasy, skałki i torfowiska.
• W Rudawach jest wiele oznakowanych szlaków pieszych, ale to także raj dla zwolenników skałek i wspinaczki. 
• U podnóży Rudaw rozciąga się Dolina Pałaców i Ogrodów – kompleks około 25 zabytkowych rezydencji w Kotlinie Jeleniogórskiej (np. pałace w Wojanowie, Łomnicy, Karpnikach).

Co wyróżnia Rudawy Janowickie i gdzie się dokładnie znajdują?

Rudawy Janowickie to niewysokie, lecz bardzo malownicze pasmo górskie we wschodniej części Sudetów Zachodnich. Administracyjnie należy do Dolnego Śląska. Znajdują się one na północny zachód od Jeleniej Góry, między Kotliną Jeleniogórską a Pogórzem Kaczawskim. 

W tym regionie grzbiety Sudetów są raczej zalesione. Jednak pomiędzy drzewami ukryte są ciekawe formacje skalne – znaleźć tu można wiele tzw. skalnych miasteczek.

Zobacz też: Skalne miasta. 5 propozycji, które warto zobaczyć

Jakie są najważniejsze szczyty i atrakcje przyrodnicze Rudaw Janowickich? Kolorowe Jeziorka, Husyckie Skały oraz Krzyżna Góra

Najwyższym szczytem Rudaw jest Skalnik (944 m n.p.m.). Inne charakterystyczne wzniesienia pasma to Krzyżna Góra (654 m n.p.m.) i Sokolik (642 m n.p.m.) w Górach Sokolich. Na stokach i grzbietach wzniesień zobaczyć można wystające z terenu skałki granitowe, np. Starościńskie Skały czy Husyckie Skały, które idealnie nadają się do wspinaczki. 

Do najciekawszych przyrodniczych atrakcji należą też Kolorowe Jeziorka, czyli cztery niewielkie stawy o barwach: żółtej, purpurowej, błękitnej i zielonej, które powstały po wyrobiskach pirytu.

Dlaczego Rudawy Janowickie są idealnym miejscem dla turystyki pieszej i wspinaczki?

Całe pasmo górskie oraz okolice usiane są szlakami turystycznymi o różnym stopniu trudności. Nie są to wysokie góry, dlatego wiele z tras nadaje się nawet dla osób początkujących, seniorów czy rodzin z dziećmi. Popularne z nich to pętla z Przełęczy Karpnickiej przez Szwajcarkę na Sokolik i Krzyżną Górę, czy trasa ze wsi Czarnów na Skalnik. Możesz też wybrać się na raczej spokojny i łagodny spacer żółtym szlakiem z Mniszkowa do ruin Zamku Bolczów.

Ale to nie wszystko! Charakterystyczne dla tego regionu Sudetów formacje skalne stwarzają idealne warunki do treningu dla amatorów wspinaczki górskiej. Na kilkudziesięciu skałach granitowych wytyczono setki dróg o różnych trudnościach. Góry Sokole uznaje się za jeden z najpiękniejszych regionów wspinaczkowych w Polsce. W okolicy znajduje się także kilka szkół wspinaczkowych, które organizują kursy dla początkujących.

Sprawdź również: Szczeliniec Wielki – najciekawsze szlaki i atrakcje Gór Stołowych

Które szlaki turystyczne w Rudawach Janowickich są najpiękniejsze i najciekawsze?

Do najpiękniejszych szlaków w Rudawach Janowickich należą: szlak na Skalnik, droga na Krzyżną Górę, Sokolik oraz trasa do Kolorowych Jeziorek.

Jak zdobyć najwyższy szczyt Rudaw Janowickich – Skalnik? Punkt widokowy Ostra Mała

Najprostsza trasa na najwyższy szczyt Rudaw Janowickich prowadzi z parkingu w miejscowości Czarnów (gmina Kamienna Góra). Odszukaj niebieski szlak turystyczny. Wiedzie on głównie lasem przez Bukowiec – to około 4,5 km w jedną stronę i ok. 220 m przewyższenia. Wejście na szczyt zajmuje mniej więcej godzinę. 

Sam szczyt znajduje się w lesie. Jednak możesz podejść na skalną formację Ostrą Małą, gdzie stoi platforma widokowa. Z niej podziwiać możesz Rudawski Park Krajobrazowy w pełnej okazałości.

Jak dotrzeć na Krzyżną Górę i Sokolik (Góry Sokole) przez Schronisko Szwajcarka?

Wchodząc zarówno na Sokolik, jak i na Krzyżną Górę, zacznij wędrówkę zielonym szlakiem, startującym z parkingu na Przełęczy Karpnickiej. Stąd trzeba podejść ok. 15 minut do schroniska Szwajcarka.

Dalej czerwonym szlakiem dojdziesz pod Husyckie Skały. Warto zatrzymać się tu na chwilę – to miejsce stanowi dobry punkt widokowy na drugi co do wysokości szczyt Rudaw Janowickich – Sokolik. Przyjrzyj się także samym skałom. Ich budowa geologiczna odsłania fascynującą historię regionu – tworzą je odporne na erozję granitoidy i skały metamorficzne powstałe w wyniku intruzji magmy granitowej w erze paleozoicznej. To m.in. dzięki temu kamienne miasta porozrzucane niejako po całym obszarze tworzą tak ciekawe formacje.

Po tym przystanku dalej podążaj za czerwonym szlakiem. Teraz czeka Cię wspinaczka po metalowych, spiralnych schodach. Wejdziesz nimi na sam szczyt! 

Schodząc z Sokolika, możesz zaliczyć jeszcze jeden szczyt. Wróć do Husyckich Skał i tym razem wybierz czarny szlak na rozwidleniu, aby dojść do słynnej Krzyżnej Góry. Z tego miejsca czeka Cię tylko 15 min podejścia. Ta górze zobaczysz charakterystyczny żeliwny krzyż z XIX wieku. Stąd rozpościera się także panorama na Karkonosze, Kotlinę Jeleniogórską i Góry Kaczawskie. Krzyżna Góra to jedno z najbardziej malowniczych miejsc w Rudawach Janowickich, owiane legendą o ukrytym skarbie templariuszy.

 

 

Przeczytaj także: Beskid Sądecki – najpiękniejsze szczyty, szlaki i widoki

Co warto zobaczyć na szlaku do Kolorowych Jeziorek?

U podnóża Wielkiej Kopy, w malowniczej wsi Wieściszowice, czeka jedno z najbardziej niezwykłych miejsc w Rudawach Janowickich – park Kolorowe Jeziorka. To cztery stawy powstałe w dawnych wyrobiskach górniczych, których intensywne barwy zachwycają turystów o każdej porze roku. Przy wejściu na teren parku znajdziesz płatny parking, a samo wejście – jest bezpłatne.

Spacer po ścieżce dydaktycznej prowadzącej wśród stawów zajmuje około 2 godziny i 40 minut, dlatego to doskonała propozycja także na rodzinny wypad z dziećmi. Trasa jest urozmaicona, a widoki potrafią zaskoczyć nawet tych, którzy już tu byli.

Na szlaku spotkasz cztery wyjątkowe zbiorniki wodne:

• Żółte Jeziorko – swój odcień zawdzięcza obecności związków siarki; jego wody mienią się w słońcu niczym płynne złoto.
• Purpurowe Jeziorko – powstało w dawnym wyrobisku pirytu; intensywny kolor to efekt obecności rudy żelaza i miedzi.
• Błękitne Jeziorko – charakterystyczny turkusowo-niebieski kolor pochodzi od związków miedzi, głównie siarczanów miedzi (CuSO₄), które rozpuszczają się w kwaśnej wodzie. W połączeniu z odbiciem światła od dna tworzy niezwykle intensywny, niemal magiczny odcień.
• Zielone Jeziorko – najmniejsze, ukryte wśród drzew; zieleń wody to wynik zawartości związków miedzi oraz glonów.

Warto pamiętać, że kąpiel w Kolorowych Jeziorkach jest zabroniona – woda ma odczyn kwaśny i zawiera minerały pochodzące z dawnych pokładów górniczych. To jednak nie umniejsza ich uroku – wręcz przeciwnie, sprawia, że miejsce to ma w sobie coś z baśniowego krajobrazu.

Jakie są historyczne i architektoniczne atrakcje Rudaw Janowickich i okolicy? Ruiny zamku Bolczów

Odwiedzając Rudawy Janowickie, warto przygotować się nie tylko na górskie szlaki, ale też na niezwykłą podróż w czasie. Jednym z najpiękniejszych miejsc w tej części Dolnego Śląska jest Dolina Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej – wyjątkowy kompleks ponad 25 pałaców, dworów i rezydencji otoczonych rozległymi parkami krajobrazowymi.

To właśnie u stóp Rudaw Janowickich i Karkonoszy, przez wieki wypoczywała arystokracja pruska. W XIX wieku region ten zyskał miano „Polskiej Doliny Loary” – nie tylko ze względu na liczbę pałaców, lecz także ich różnorodność architektoniczną. Obszar ten to unikat w skali kraju – na powierzchni ok. 100 km² znajduje się ponad 25 okazałych pałaców i zespołów parkowych. 

 

 

Do dziś podziwiać można klasycystyczne rezydencje i neogotyckie zamki z romantycznymi ogrodami z widokiem np. na Śnieżkę. Co ważne, każde z tych miejsc ma własną historię i charakter. Wiele z pałaców, takich jak Łomnica, Wojanów, Karpniki czy Bukowiec, zostało odrestaurowanych i pełni funkcję luksusowych hoteli, muzeów oraz ośrodków kulturalnych, w których można poczuć klimat dawnej epoki.

Dlaczego musisz zobaczyć ruiny Zamku Bolczów?

Zamek Bolczów to prawdziwa perła Rudaw Janowickich. Wzniesiony w XIV wieku przez rycerza Clericusa Bolcze, wiernego dworzanina księcia Bolka II, był niegdyś potężną warownią górującą nad Doliną Janowicką. Położony na naturalnym granitowym ostańcu, otoczony lasem i skałami, zachwyca dziś surowym pięknem i atmosferą tajemnicy.

Zamek został zniszczony podczas wojny trzydziestoletniej, a mimo to do dziś przetrwały fragmenty murów, bramy i dziedziniec, z którego rozciąga się imponujący widok na Karkonosze.

Do Bolczowa prowadzą malownicze szlaki – najprostszy z Janowic Wielkich (czerwony szlak), ale dojdziesz też od strony Trzcińska lub Strużnicy. Wędrówka nie jest wymagająca, a sam zamek to doskonały cel jednodniowej wycieczki – zwłaszcza dla tych, którzy cenią miejsca z historią i klimatem nie do podrobienia.

Jakie inne ruiny zamków i pałaców można zwiedzić w regionie?

Rudawy Janowickie i okolice to prawdziwy raj dla miłośników architektury obronnej i rezydencjonalnej. W zasięgu krótkiej wycieczki znajdziesz tu kilka wyjątkowych miejsc.

• • Zamek Chojnik
    

    położony na granicy Rudaw i Karkonoszy, wznosi się na wysokości 627 m n.p.m. i uchodzi za jedną z najlepiej zachowanych średniowiecznych twierdz regionu. Ze szczytu wieży rozciąga się panoramiczny widok na Kotlinę Jeleniogórską, a sam zamek słynie z licznych turniejów rycerskich i historycznych rekonstrukcji.

 

Legenda o księżniczce Kunegundzie
Dawne podania mówią o pięknej i dumnej Kunegundzie, córce pana Chojnika, która przysięgła poślubić tylko tego, kto objeździ konno mury jej zamku. Wielu śmiałków próbowało, ale każdy kończył tragicznie, spadając w przepaść. Gdy w końcu znalazł się rycerz, który podołał temu zadaniu i odmówił jej zaręczyn. Kunegunda, upokorzona, rzuciła się z murów w otchłań. Do dziś podobno jej duch błąka się po zamkowych ruinach w czasie burz

 

• • Ruiny Zamku Sokolec (Sokole Góry)
    

    to pozostałości średniowiecznej warowni, która niegdyś strzegła szlaków handlowych prowadzących przez przełęcze Rudaw Janowickich. Dziś w tym miejscu znajduje się popularny punkt widokowy, z którego rozciąga się panorama na Krzyżną Górę i Sokolik. Skały wokół zamku są też ulubionym celem wspinaczy.
    

 

Legenda o strażniku Sokolca
Według miejscowych opowieści, w ruinach Sokolca nocami pojawia się duch dawnego strażnika, który w czasach średniowiecza pilnował skarbów ukrytych w skałach. Mówi się, że jego zbroja wciąż pobrzmiewa w ciszy nocy, ostrzegając przed próbą odnalezienia ukrytego złota.

 

• • Zamek Niesytno w Płoninie (dawniej w Jugowicach)

    malowniczo położony nad rzeką Wierzbnikiem, częściowo odbudowany po latach zapomnienia. Zachowały się fragmenty baszt, dziedziniec i część murów obronnych. To jedno z najbardziej klimatycznych miejsc w regionie, otoczone lasem i tajemnicą.

 

Legenda o Białej Damie z Niesytna
Według legendy, w murach zamku po dziś dzień ukazuje się zjawa młodej kobiety ubranej w białe szaty. Miała to być córka właściciela Niesytna, która zakochała się w biednym rybaku. Ojciec, nie godząc się na ten związek, uwięził ją w lochu, gdzie zmarła z tęsknoty. Jej duch pojawia się podobno przy pełni księżyca, snując się po ruinach w poszukiwaniu ukochanego.

 

Na szczególną uwagę zasługują także Pałac w Wojanowie, Pałac Łomnica i Pałac w Karpnikach. Wszystkie te miejsca, otoczone rozległymi parkami krajobrazowymi, przywracane są do dawnej świetności i udostępnione zwiedzającym. W wielu z nich działają hotele, galerie sztuki i restauracje, które pozwalają doświadczyć historii w wyjątkowym stylu.

Jak spakować się na wycieczkę do Rudaw Janowickich?

Przygotowania do wyprawy zacznij od odpowiedniego ubioru – pogoda w górskich rejonach bywa zmienna. W Rudawach Janowickich raczej nie będziesz potrzebował specjalistycznego sprzętu wysokogórskiego, chyba że planujesz wspinaczkę po skałkach. Wtedy musisz wyposażyć się w cały rynsztunek! A gdy planujesz tylko spacery po górach i niezbyt wymagające podejścia, zaopatrz się w dobre i stabilizujące stopę buty trekkingowe oraz wygodną odzież sportową.

Jak skomponować swój ubiór na prawę w tę część Zachodnich Sudetów? Oto kilka naszych propozycji od Brubeck!

• Dla pań: 
  • lekkie i funkcjonalne skarpety damskie Trekking Light, które dobrze izolują stopy; 
  • wełniane spodnie damskie Extreme Wool na chłodniejsze dni; 
  • lekki t-shirt sportowy damski z krótkim rękawem Fitness,
  • bluzy do uprawiania sportów zimowy – doskonale sprawdzają się nie tylko na stoku!
• Dla panów:
  • dresowe spodnie męskie Fusion z długą nogawką – miękkie i elastyczne, dobre na chłodniejsze warunki,
  • funkcjonalna bluza z wełny merino Extreme przyda się o każdej porze roku, 
  • sportowe majtki lub bokserki idealnie sprawdzą się podczas wielogodzinnego marszu. 

Jeżeli wybierasz się w Rudawy Janowickie zimą, nie zapomnij o odpowiednich akcesoriach – takich jak kominiarki, rękawice, czapki. Warto też zaopatrzyć się w bieliznę termoaktywną. Dzięki temu będzie Ci ciepło i wygodnie nawet podczas wietrznej przechadzki po grani.

Podsumowanie

Rudawy Janowickie potrafią zaskoczyć różnorodnością – znajdziesz tu zarówno malownicze ruiny i skalne formacje, jak i dziką, niemal nietkniętą przyrodę oraz ciche, leśne szlaki idealne do wędrówek. Planując wycieczkę, nie zapomnij dobrze się przygotować – warto zaopatrzyć się w odzież i akcesoria turystyczne, które znajdziesz w Brubeck!