Hipotermia, czyli znaczące obniżenie temperatury ciała, to groźny stan, który może wystąpić podczas zimowych wypraw. Dowiedz się, czym ona jest, jakie są jej objawy oraz jak skutecznie jej zapobiegać, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo w trudnych warunkach pogodowych.
Czym jest hipotermia?
Hipotermia to stan, w którym temperatura ciała spada poniżej poziomu wymaganego do prawidłowego funkcjonowania narządów. Normalna temperatura ciała wynosi około 36,6 stopni C. W przypadku hipotermii spada poniżej 35 stopni C. Do znaczącego obniżenia temperatury ciała może dojść podczas zimowych aktywności na świeżym powietrzu.
Są różne rodzaje tego niebezpiecznego stanu:
- Hipotermia łagodna – w tym przypadku temperatura ciała człowieka wynosi od 35 do 32 stopni C. Poszkodowany jest jeszcze w stanie pomóc sobie samodzielnie.
- Hipotermia umiarkowana – temperatura ciała obniża się do poziomu 32 – 28 stopni C. Osoba nie jest w stanie pomóc sobie sama.
- Hipotermia ostra – temperatura ciała to 28 – 24 stopni C.
Poniżej 24 stopni C sytuacja jest już krytyczna. Dochodzi do tak zwanej hipotermii głębokiej – to poważny stan zagrażający życiu.
Hipotermia terapeutyczna – co to?
Warto wiedzieć, że istnieje również tak zwana hipotermia terapeutyczna. To ochładzanie organizmu do temperatury 32 – 34 stopnie C, żeby zapobiec uszkodzeniom neurologicznym. Metodę stosuje się u chorych, gdy wystąpi nagłe zatrzymanie krążenia. Leczenie polega na zastosowaniu zewnętrznych sposobów, na przykład worków z lodem. Stosuje się również wewnętrzne metody.
Zobacz również: Przetrenowanie – objawy, na które warto zwrócić uwagę
Objawy hipotermii i wychłodzenia organizmu
Rozpoznanie wczesnych objawów wychłodzenia organizmu jest ważne, żeby zapobiec hipotermii umiarkowanej czy głębokiej oraz ich poważnym konsekwencjom. Symptomy zależą od stopnia wychłodzenia organizmu.
Łagodne objawy hipotermii to:
- silne dreszcze,
- bardzo zimne stopy i dłonie,
- blade lub sine kończyny,
- uczucie osłabienia.
Hipotermia umiarkowana
Umiarkowane objawy hipotermii charakteryzują się zaburzeniami ruchu, ponieważ dochodzi do sztywności mięśni. Choć osoba jest przytomna, to można zauważyć u niej dezorientację. Objawy hipotermii umiarkowanej to również: niemiarowe tętno, chłodna w dotyku skóra na klatce piersiowej. Organizm przestaje generować ciepło przez drżenia mięśniowe.
Hipotermia ostra
W stanie hipotermii ostrej dochodzi do niewydolności oddechowej. Osoba jest nieprzytomna. Występuje obniżenie metabolizmu i funkcji życiowych. Nie ma reakcji na bodźce, skóra w dotyku jest lodowata. Hipotermia ciężka to stan, w którym serce może się w każdej chwili zatrzymać.
Hipotermia głęboka
Gdy temperatura ciała spada poniżej 24 stopni C, można mówić o hipotermii głębokiej. Dochodzi do zatrzymania krążenia, serce przestaje pracować. Bez wezwania pomocy takiej jak pogotowie ratunkowe trudno byłoby zapewnić przeżycie. To poważny stan zagrażający życiu. Ratowanie musi odbywać się w warunkach szpitalnych.
Sprawdź też: Dogtrekking – o aktywności z pupilem
Jak zapobiegać hipotermii podczas zimowych wypraw?
Hipotermia jest zagrożeniem szczególnie podczas zimowych wypraw i aktywności. Na skutek długiego przebywania na zewnątrz, gdy jest niska temperatura powietrza, nietrudno o wychłodzenie organizmu. Bez odpowiedniego przygotowania wyprawa w ekstremalnych warunkach jest niebezpieczna. O co zadbać?
Ubrania warstwowe w niskiej temperaturze otoczenia
Zadbaj o to, żeby stylizacja składała się z kilku warstw:
- Bazowa – odprowadza wilgoć z dala od skóry. Ten element stroju powinien być wykonany z tkanin syntetycznych lub wełny merino.
- Warstwa docieplająca – zapewnia izolację cieplną. W tej roli sprawdzają się polary i kurtki puchowe.
- Warstwa zewnętrzna – chroni przed wiatrem i wilgocią.
Jeśli szukasz dobrej odzieży bazowej, zwróć uwagę na bluzę damską Thermo Wool by Pustelnik. Powstała z połączenia wełny merynosów i mikrowłókien funkcyjnych. Dwuwarstwowa tkanina usprawnia odbiór wilgoci ze skóry. Co ważne, bluza wyróżnia się bezszwowym wykończeniem. Dzięki temu dba, by w niskiej temperaturze otoczenia było Ci nie tylko ciepło, lecz także wygodnie. Możesz zapomnieć o ewentualnych podrażnieniach.
W roli drugiej warstwy sprawdzają się bluzy, na przykład Thermo Wool by Pustelnik. To model rozpinany, wykonany z wełny merino i przędzy funkcyjnej. Dzianina nie dopuszcza do przegrzania czy wychłodzenia organizmu.
Żeby ograniczyć ryzyko utraty ciepła, potrzebne są ubrania, które dobrze zabezpieczą głowę i kończyny. Zadbaj o czapkę, na przykład Merino #jestemzgor. Ma naturalne właściwości termoaktywne, a przy tym jest miękka i przyjemna w dotyku. Ważne są też ciepłe skarpety i rękawiczki.
Materiały, które skutecznie utrzymują ciepło
Żeby hipotermia nie była zagrożeniem, dobieraj ubrania z odpowiednich materiałów. Sprawdzają się przede wszystkim:
- wełna merino – choć jest naturalna, skutecznie izoluje nawet w wilgotnych warunkach. Dzianina nie drapie, jest przyjemna w dotyku.
- mikrowłókna funkcyjne – dobrze odprowadzają wilgoć z powierzchni skóry, dzięki czemu ciało pozostaje suche i ciepłe.
- softshell i Gore-Tex – softshell zapewnia izolację i oddychalność. Gore-Tex chroni przed wiatrem i wodą.
Unikaj bawełny, ponieważ zatrzymuje wilgoć.
Analizowanie prognozy pogody
Przed wyruszeniem na wyprawę w ekstremalnych warunkach koniecznie sprawdź prognozę pogody. Poznaj temperaturę odczuwalną, która uwzględnia wpływ wiatru i wilgotności na wychłodzenie organizmu.
Choć nie jest to w pełni możliwe, postaraj się upewnić, że warunki nie zmienią się drastycznie podczas wyprawy. Sprawdź nie tylko temperaturę, lecz także prędkość wiatru. Gdy jest silny, potęguje wrażenie zimna. Analizowanie prognozy pogody to nie wszystko! Pamiętaj też, żeby:
- pić regularnie, nawet kiedy nie odczuwasz jeszcze pragnienia.
- spożywać kaloryczne posiłki przed wyprawą.
- dbać o dietę w trakcie wycieczki.
Jak podnieść temperaturę ciała w przypadku hipotermii?
Jeśli występują drżenia mięśniowe, możliwe, że organizm znalazł się w stanie hipotermii łagodnej. Po zauważeniu takiego objawu, należy działać szybko. Będzie najłatwiej, gdy człowiek jest w pełni przytomny. Drżenie mięśni to wczesna reakcja. Organizm stara się w ten sposób generować ciepło. Gdy zauważasz ustanie drżeń mięśniowych, to znak, że następuje dalsze wychładzanie.
Co zrobić, żeby nie doszło do niewydolności oddechowej, utraty przytomności, zaburzenia rytmu serca, utraty koordynacji ruchowej i innych poważnych skutków hipotermii?
Warto przenieść osłabioną osobę do ciepłego pomieszczenia, zdjąć mokre ubrania i wymienić na suche. Należy przy tym pamiętać, żeby unikać zbędnych ruchów poszkodowanego. Może to wciąż nie wpłynąć na podwyższenie temperatury ciała, dlatego ważne, by zastosować koc termiczny. Trzeba pamiętać, żeby nie doprowadzać do gwałtownego ogrzewania. Samodzielne leczenie hipotermii może polegać również na podaniu ciepłego napoju.
Jeśli jest to hipotermia umiarkowana, w której stan wychłodzenia przyczynia się do sztywności mięśni i apatii, nie należy wykonywać gwałtownych ruchów, dlatego zrezygnuj z przebierania pokrzywdzonej osoby. Bezpieczna jest wyłącznie leżąca pozycja. Trzeba pamiętać, że w tym stanie występują zaburzenia świadomości i mowy.
Jeśli osoba znajduje się w stanie hipotermii głębokiej, doszło do spowolnienia oddechu, a później zatrzymania go, a poza tym wystąpiło zatrzymanie krążenia, konieczne jest przeprowadzenie reanimacji. Ważne jest jednak, żeby nie rozpoczynać jej zbyt wcześnie, czyli przed tym, nim stwierdzi się, że wystąpiło zatrzymanie krążenia lub oddechu. Ostre objawy hipotermii wymagają pomocy medycznej.
Przeczytaj również: Czym jest choroba wysokościowa? Objawy, skutki i zapobieganie
Podsumowanie: Bezpieczeństwo w zimowych warunkach
Zimowe wyprawy mogą być wyjątkowym przeżyciem! Wymagają jednak odpowiedniego przygotowania i świadomości, że nieodpowiedni strój, nieznajomość swoich możliwości oraz ekstremalne warunki pogodowe mogą doprowadzić do stopniowego osłabienia organizmu. Hipotermia to poważne ryzyko, które możesz zmniejszyć dzięki:
- stosowaniu odpowiedniego stroju,
- obserwacji swojego stanu oraz zwracaniu uwagi na pozostałych członków wyprawy,
- szybkiej reakcji, gdy zauważysz pierwsze objawy hipotermii.
Chcesz odpowiednio przygotować się do wyprawy? Zadbaj o strój dzięki ofercie Brubeck, żeby zmniejszyć ryzyko wychłodzenia organizmu!