Niebawem wybierasz się w Tatry, Beskidy czy Sudety? Zanim wyruszysz w teren, koniecznie poznaj oznaczenie szlaków górskich. Sprawdź, jak znakowane są szlaki zarówno w Polsce, jak i za granicą, oraz co oznaczają poszczególne kolory tras, jakie napotkasz na swojej drodze.
Jak interpretować oznaczenie szlaków górskich?
Zanim poznasz oznaczenie szlaków górskich, musisz znać ich rodzaje. Szlaki znakowane są przez PTTK, czyli Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Dzielą się na szlaki:
- piesze;
- rowerowe;
- kajakowe;
- narciarskie.
W sumie PTTK oznaczyło w Polsce ponad 63 tysiące kilometrów szlaków, a dodatkowo ma pod swoją opieką również szlaki transeuropejskie, np. E3 długodystansowy szlak pieszy, który łączy brzegi Atlantyku z Morzem Czarnym, a w Polsce przebiega przez Sudety.
W tym artykule skupimy się na tym, jak wygląda oznaczenie szlaków pieszych w górach. Ta znajomość pomoże Ci dojść na sam szczyt, bądź do innego miejsca docelowego, np. do górskiego wodospadu, potoku, czy jaskini. Rozglądaj się wokół siebie, ponieważ oznaczenie szlaków turystycznych możesz znaleźć nie tylko na drzewach i słupkach, ale również na skałach i dużych głazach.
Jak interpretować oznaczenie szlaków pieszych w górach? Podstawowy szlak pieszy w górach składa się z trzech poziomych kresek. Zewnętrzne kreski oznaczone są kolorem białym. Kreska środkowa ma barwę szlaku. To jeszcze nie wszystko, gdyż początek i koniec szlaku sygnalizuje biała kropka z kolorem w szlaku środku.
Piesze oznaczenie szlaków turystycznych nie definiuje, czy dana trasa jest wymagająca, czy też nie. Oznaczenie trudności szlaków górskich stosuje się natomiast w przypadku tras narciarskich. Na stokach natkniesz się na cztery kolory. Zielony kolor oznacza zjazd łatwy – idealny dla początkujących narciarzy. Szlak niebieski ma maksymalnie 30% nachylenia i również nadaje się dla niedoświadczonych. Czerwony kolor oznacza szlak dla średnio zaawansowanych osób, a czarny sugeruje zjazd bardzo trudny – tylko dla osób wprawionych.
Oznaczenie szlaków w górach – więcej niż tylko kierunek
Jeśli po raz pierwszy wybierasz się w teren, musisz wiedzieć, że oznaczenie szlaków w górach kolorami wcale nie świadczy o ich trudności, ani o tym w jakim kierunku należy podążać.
Wyróżniamy górskie szlaki piesze w pięciu kolorach. Pierwszy – szlak czerwony uznawany jest za trasę najważniejszą i główną. Najczęściej mierzy on wiele kilometrów i przebiega przez najważniejsze punkty widokowe. Do szlaków czerwonych zaliczamy, np. Szlak Orlich Gniazd łączący Kraków z Częstochową.
Drugi to szlak niebieski – również długodystansowy, ale nie główny. To trasa dalekobieżna także bardzo atrakcyjna pod względem widowiskowym, np. szlak na Gubałówkę przez Wałową Górę z samego centrum Zakopanego.
Wyróżniamy również szlak żółty o funkcji łącznikowej, a czasami również dojściowej oraz szlak czarny, czyli trasę dojściową w dane miejsce. Na swojej drodze możesz natknąć się również na szlak zielony prowadzący do wartych zobaczenia miejsc.
Oczywiście, istnieją miejsca, gdzie dwa, a nawet trzy piesze szlaki łączą się ze sobą. Według instrukcji PTTK taki odcinek nie powinien być dłuższy, niż trzy kilometry, aby nie wprowadzać piechurów w błąd.
Przeczytaj także: Nocowanie w górach, a ciepły strój. Zobacz, jak się odpowiednio przygotować
Oznaczenie tras w górach: Znaczenie i typy oznaczeń
Oznaczenie szlaków turystycznych w górach powinno być rozmieszczone na trasie nie rzadziej niż co 200 metrów. Ta zasada nie jest wszędzie przestrzegana, zwłaszcza na mniej zadbanych trasach. Wtedy możesz posiłkować się mapą bądź kompasem.
Wspomnieliśmy, że podstawowe oznaczenie szlaków turystycznych w górach pieszych to biały pasek, kolorowy i na końcu znowu biały. Jeśli natkniesz się na inne oznaczenie tras w górach, oznacza to, że masz do czynienia, np. ze ścieżką dydaktyczną, szlakiem papieskim czy trasą spacerową.
Oznaczenie szlaków w górach kolorami to jeszcze nie wszystko. Możesz natknąć się również na tabliczki, gdzie umieszczona jest informacja, ile czasu potrzebujesz, aby dotrzeć do danego punktu czy do miejsca o szczególnym znaczeniu kulturowym bądź przyrodniczym.
Oznaczenie szlaków – zrozumienie symboliki
Oznaczenie pieszych tras w górach nie zawsze składa się z kolorowego paska między dwoma białymi. Podczas wędrówki możesz spotkać na przykład na znak skrętu. Załamanie pod kątem 90 lub 135 stopni informuje, że musisz skręcić, aby nie zboczyć z danej trasy. Kolejnym symbolem jest strzałka. To oznaczenie informuje o zmianie kierunku szlaku.
Maszerując, zobaczyłeś biały wykrzyknik? To oznaczenie szlaków turystycznych informuje o nagłej i niespodziewanej zmianie kierunku. Stosuje się go również w miejscach, które mogą sprawiać nawigacyjne trudności. Gdy Twoim oczom ukaże się biały wykrzyknik, skup się na kierunku, w którym się poruszasz. W przeciwnym razie możesz niespodziewanie zejść z wyznaczonej ścieżki i po prostu się zgubić.
Na dobrze wyznaczonych szlakach znajdziesz również znaki, które kierują do miejsc atrakcyjnych dla turystów. Może to być strzałka wskazująca trasę do miejsca noclegowego, punktu widokowego czy do źródełka z pitną wodą.
Sprawdź też: Co spakować do plecaka w góry? Podpowiadamy!
Technologie i aplikacje wspierające orientację na szlakach górskich
Mimo że szlaki piesze w Polsce są dobrze oznaczone, warto mieć przy sobie narzędzia, które wskażą Ci poprawną drogę w razie zagubienia. Polecamy Ci mieć przy sobie tradycyjną mapę papierową oraz kompas, który schowasz głęboko na dnie plecaka i użyjesz w razie potrzeby. Możesz również posiłkować się nowoczesnymi technologiami i aplikacjami z nawigacją GPS w roli głównej.
Przydatną aplikacją jest Mapa Turystyczna – polska nakładka na Mapy Google. Pobierając ją na urządzenie mobilne, nie tylko wyznaczysz trasę w ramach przebiegu szlaku, ale również obliczysz czas przejścia. Aplikacja obejmuje swoim zasięgiem szlaki polskie oraz przygraniczne szlaki czeskie i słowackie. Możesz zainstalować również Locus. To wielofunkcyjna aplikacja do nawigacji na Androida, która wskazuje przebieg szlaków turystycznych pieszych, rowerowych, a także biegowych. Jej zaletą jest dokładność, nawet do kilku metrów.
Jeśli planujesz wyjazd w góry, niech w Twoim smartfonie znajdzie się aplikacja Ratunek rekomendowana przez GOPR, TOPR, WOPR i MOPR. Aplikacja umożliwia natychmiastowe wezwanie pomocy w razie wypadku, a także wysyła ratownikom dokładną lokalizację, co przyspiesza akcję ratunkową.
Bezpieczeństwo na szlaku: Jak oznaczenia mogą Ci pomóc?
Jeśli chcesz zminimalizować ryzyko zgubienia się w górach, koniecznie poznaj oznaczenie trudności szlaków górskich oraz symboli, na jakie możesz natknąć się na swojej drodze. Brak tej wiedzy może być dla Ciebie niebezpieczny. Opuszczenie oznaczonej ścieżki, zwłaszcza gdy panują trudne warunki atmosferyczne, może oznaczać, że powrót na nią będzie niemożliwe. Wskutek pomylenia kierunków zamiast kilku godzin w górach możesz spędzić kilkanaście, a nawet całą noc. Bez ciepłego śpiwora, odzieży termoaktywnej oraz puchowej kurtki i prowiantu nocowanie tak wysoko nad poziomem morza może kosztować Cię zdrowie, a nawet życie.
Zachęcamy Cię do zapoznania się z ofertą Brubeck, zwłaszcza jeśli niebawem planujesz górską wycieczkę. W Brubeck czeka na Ciebie najwyższej jakości odzież sportowa dla aktywnych – spodnie w góry i legginsy, t-shirty, a także termoaktywne bezrękawniki, longsleevy czy wygodne obuwie.