Skala wspinaczkowa jest pomocnym narzędziem, które pozwala dowiedzieć się, jak trudna jest konkretna trasa. Dzięki temu możesz wybierać wyzwania, ale bezpieczne i dopasowane do Twoich umiejętności. Dowiedz się więcej na temat rodzajów skal wspinaczkowych.
Skala wspinaczkowa – co warto wiedzieć?
- Nie istnieje jedna, uniwersalna skala wspinaczkowa.
- Pierwsza powstała pod koniec XIX wieku – to saksońska skala.
- Inne stosuje się do wspinaczki górskiej, a inne na drogach boulderowych.
- Skala wspinaczkowa nie jest wyrocznią, ale pomocnym narzędziem.
Skala wspinaczkowa – co to jest?
Skala wspinaczkowa jest systemem opracowanym w celu oceny trudności dróg wspinaczkowych. Dzięki temu sportowcy mogą wybrać trasę dopasowaną do swoich możliwości, kondycji, doświadczenia i umiejętności. Oznaczenia pozwalają zdecydować się na wyzwanie w odpowiedzialny sposób.
Co ważne, nie ma jednej, uniwersalnej skali. W różnych krajach i przy różnych stylach wspinania stosuje się inne oznaczenia. Regiony wypracowały swoje systemy klasyfikacji. To pozwala uwzględnić specyfikę wyzwań na konkretnym obszarze.
Istnieje kilka głównych rodzajów klasyfikacji, a historia pierwszej z nich sięga końca XIX wieku. To właśnie wtedy stworzono saksońską skalę wspinaczkową.
Zapoznaj się również z: Szlaki na Ślężę – jak dotrzeć na szczyt i odkryć najpiękniejsze widoki?
Poznaj rodzaje skal trudności dróg wspinaczkowych
Czas dowiedzieć się, jakie są rodzaje skal.
Francuska skala wspinaczkowa
Francuska skala wspinaczkowa to jedna z najpopularniejszych w większości skalnych rejonów Europy, natomiast jest międzynarodowa. Stosuje się ją również w dalekich zakątkach, na przykład Tajlandii.
Wykorzystywany jest w niej prosty układ cyfr i liter. W skali francuskiej wyróżnia się trasy od 1 do 9, przy czym 1 oznacza najłatwiejsze trasy. Dodatkowo dla większej precyzji wyceny wprowadza się literę a, b lub c.
Skala UIAA i skala tatrzańska
Ze skali UIAA korzysta się w Europie. Została opracowana przez Międzynarodową Federację Związków Alpinistycznych pod koniec XIX wieku. UIAA służy do opisywania dróg w wysokich górach, na przykład Alpach czy Tatrach.
Wyraża się ją cyfrą rzymską oraz plusem i minusem, a jej odmianą jest skala tatrzańska, którą stosuje się głównie w Polsce i na Słowacji.
Cyfra I wskazuje, że trasa jest nieco trudna i może być konieczne użycie rąk do utrzymania równowagi. Cyfrą II oznaczane są natomiast dość trudne trasy. Takie, w przypadku których konieczne będzie użycie obu rąk. Ten stopień można spotkać na najtrudniejszych fragmentach tatrzańskich turystycznych wejść na szczyty.
Skrajnie trudne są trasy oznaczone jako VI, a podołać im mogą wyłącznie doświadczeni wspinacze, mający wysokie umiejętności i doskonałą kondycję. Taką wycenę otrzymała Droga Dziędzielewicza na Kościelcu.
Skala wspinaczkowa Kurtyki
Stopień trudności określa się również przy pomocy skali Kurtyki. Została stworzona w latach 70. XX wieku przez Wojtka Kurtykę. Ze skali Kurtyki korzysta się w sportowych drogach w skałkach. Jest ona zbieżna ze skalą UIAA aż do stopnia VI, natomiast później dodaje się arabskie cyfry, +, a czasem także występują łamane stopnie.
Saksońska skala wspinaczkowa
Stosuje się ją do oceny trudności dróg w skałach piaskowcowych w Europie Środkowej. Została stworzona w Szwajcarii pod koniec XIX wieku, natomiast później rozpowszechniono ją w Czechach. Drogi wycenione przy użyciu tej skali można znaleźć również w Polsce (w Górach Stołowych) czy w Niemczech.
Oprócz cyfry w ocenie stosuje się literę. Na początku saksońska skala wspinaczkowa miała tylko trzy stopnie trudności, natomiast do 1906 rozwinęła się aż do siódmego.
Amerykańska skala wspinaczkowa
Amerykańska skala wspinaczkowa znana również jako Yosemite Decimal System została utworzona w latach 30. XX wieku. Należy do bardzo znanych systemów oceny. Skala trudności dróg jest w tym przypadku podzielona od 1 do 5. Klasa 5 została dodatkowo podzielona – od 5.0 do 5.15, żeby precyzyjniej ocenić trudności techniczne.
Skale trudności na drogach boulderowych
Odmienny charakter trudności występujących na drogach boulderowych i podczas wspinania sportowego czy w górach sprawia, że musiały powstać oddzielne skale. Pierwsza została stworzona przez John’a Gilla i miała tylko trzy stopnie: B1, B2, B3.
Obecnie za Oceanem stosuje się skalę Verm. Jest wykorzystywana między innymi w Ameryce Północnej. W Europie bouldery wycenia się w skali Fontainebleau. Jest wyrażana w cyfrze i literze, a dodatkowo może być przy nich zapisany +.
Zobacz też: Gorce – szlaki, które warto wybrać w zależności od stopnia zaawansowania
Dlaczego skale wspinaczkowe są potrzebne?
Skale wspinaczkowe stosowane przez profesjonalistów i amatorów pozwalają lepiej zaplanować trasę. Dzięki oznaczeniom sprawdzisz, jak wiele wyzwań przed Tobą, a także jak dużej siły potrzebujesz. Skala pomaga dopasować miejsce wspinaczki do swoich umiejętności wspinaczkowych i stanu fizycznego. Można uniknąć niebezpiecznych sytuacji, a jednocześnie zdecydować się na pokonanie takiej drogi, która będzie potwierdzeniem rozwoju.
Trzeba jednak pamiętać, że skale trudności są w pewnym sensie subiektywne. Ocenę ustala osoba, która jako pierwsza przeszła daną trasę. Następnie ulega ona korektom pozostałych użytkowników. Co jednak normalne, każda z osób będzie miała inny odbiór trudności drogi. Zależy to między innymi od siły, techniki, wzrostu. Wycena dróg łatwiejszych raczej nie wzbudza kontrowersji, natomiast ocenić te, które są największym wyzwaniem, jest trudnym zadaniem. Zdarza się również, że w różnych przewodnikach wspinaczkowych istnieją różne wyceny tej samej drogi. Poza tym trasy po niewielu przejściach mają niepewną wycenę.
Właśnie dlatego świadomy wspinacz oprócz wystawionej oceny trudności dróg bierze pod uwagę również warunki zewnętrzne, swoje dotychczasowe doświadczenie, a poza tym dobrze się przygotowuje. Oprócz typowego wyposażenia do wspinaczki ważny jest komfortowy strój. Zwróć uwagę na materiały wykonania. Powinny być termoaktywne, ponieważ pozwalają ciału utrzymać odpowiednią temperaturę. Tkanina odprowadza nadmiar wilgoci. Oto kilka polecanych modeli idealnych na pierwszą warstwę sportowej stylizacji:
- Koszulka damska termoaktywna na ramiączkach – ma regulowane ramiączka, więc dopasujesz ją idealnie do sylwetki.
- Damski crop top – w strefach wzmożonej potliwości ma strefy wspomagające wentylację.
- Koszulka unisex bez rękawów – wyróżnia się bezszwowym wykończeniem, dzięki któremu sprawdzi się jako warstwa bazowa.
Na komfort podczas sportowego wyzwania wpływają również akcesoria. Wybierz wygodne skarpetki, które nie będą ocierać. Sprawdzą się bezszwowe skarpetki merino wool unisex zapewniające uczucie świeżości.
Przeczytaj: Turbacz – szlaki, które prowadzą na szczyt. Przewodnik po najlepszych trasach
Podsumowanie: już wiesz, czym są skale wspinaczkowe!
Skala wspinaczkowa pozwala wspinaczom zdecydować, na którą trasę są już gotowi. Dzięki temu mogą podejmować się wyzwań, dbając o bezpieczeństwo. Oceny dróg wiele ułatwiają, natomiast pamiętaj, że ich wycena jest nieco subiektywna, zwłaszcza jeśli trasę pokonało niewiele osób.
To pomocne narzędzie, jednak liczą się przede wszystkim Twoje przygotowanie, doświadczenie i siła. Nie bez znaczenia jest również sprzęt oraz komfortowe ubrania. Zadbaj o wygodną stylizację dzięki ofercie sklepu Brubeck!
