Podczas drogi na szczyt nawet najbardziej doświadczonym taternikom może przydarzyć się wypadek. Dlatego warto wiedzieć, jak powinna wyglądać pierwsza pomoc w górach oraz co zrobić w sytuacji kryzysowej.
Wypadek w górach – co robić i jak się zachować?
Gdy dojdzie do wypadku, pierwszą i najważniejszą rzeczą jest zachowanie spokoju – panika może tylko pogorszyć sytuację. Następnie należy ocenić stan poszkodowanego. Sprawdź:
- czy jest przytomny,
- czy oddycha,
- czy nie ma poważnych krwawień lub widocznych złamań.
Jeśli osoba jest nieprzytomna, ale oddycha, ułóż ją w pozycji bocznej bezpiecznej ustalonej. Pomoże to w zachowaniu drożności dróg oddechowych.
Niezależnie od stanu poszkodowanego, w międzyczasie ktoś z grupy powinien wezwać pomoc w górach. Użyj telefonu komórkowego, aby zadzwonić na numer alarmowy i wezwać wsparcie. Podczas rozmowy:
- podaj dokładną lokalizację,
- opisz rodzaj wypadku,
- opisz stan osoby rannej.
Jeśli jesteś w obszarze bez zasięgu, użyj gwizdka, sygnałów świetlnych lub lustra, aby zasygnalizować swoją obecność.
W czasie oczekiwania na pomoc staraj się utrzymać poszkodowanego w cieple i suchości. Owiń go w dodatkowe warstwy ubrań, koc lub w folię termiczną, jeśli masz ją przy sobie.
Ostatnim, ale równie ważnym elementem, jest ochrona siebie i reszty grupy. Upewnij się, że stoisz na stabilnym oraz bezpiecznym gruncie, aby uniknąć kolejnych wypadków. Pamiętaj, że w górach warunki mogą się szybko zmieniać, więc zachowaj czujność i bądź gotowy do szybkiej reakcji.
Przeczytaj również: Ubranie na cebulkę – jaka odzież termoaktywna jest najlepsza?
Pierwsza pomoc w górach – podstawy
Pierwszą rzeczą, którą należy zrobić, gdy zdarzy Ci się wypadek w górach, jest ocena sytuacji. Zanim podejmiesz jakiekolwiek działania, upewnij się, że miejsce, w którym znajdujesz się Ty i poszkodowany, jest bezpieczne. W górach mogą istnieć dodatkowe zagrożenia, takie jak: ryzyko zejścia lawiny, spadające kamienie czy trudne warunki atmosferyczne, które mogą dodatkowo komplikować sytuację.
Następnie sprawdź stan osoby kontuzjowanej. Jeśli krwawi, staraj się je zatamować za pomocą czystego bandaża lub kawałka materiału. Pamiętaj jednak, że niektóre krwotoki, szczególnie te wewnętrzne, mogą być niewidoczne na pierwszy rzut oka.
W takim przypadku obserwuj, czy poszkodowany nie ma objawów wstrząsu, takich jak:
- bladość skóry,
- zimny pot,
- szybkie tętno,
- szybkie, płytkie oddychanie.
Jeśli podejrzewasz złamanie, bardzo ważne jest, aby nie przemieszczać poszkodowanego. Ruch może pogorszyć złamanie i spowodować dodatkowe uszkodzenia.
Wyjątkiem jest bezpośrednie zagrożenie, jak np. zbliżająca się burza czy ryzyko lawiny. Ruch może pogorszyć złamanie i spowodować dodatkowe uszkodzenia.
Pomoc w górach, czyli co powinna zawierać apteczka?
Wybierając się w góry, nie możesz zapomnieć o apteczce pierwszej pomocy. Jej zawartość dostosuj do specyfiki planowanej wyprawy, umiejętności osoby, która będzie jej używać, oraz potencjalnych zagrożeń, które mogą wystąpić.
Podstawowym elementem wyposażenia apteczki są plastry oraz opatrunki już przycięte na odpowiedni rozmiar. Będą idealne do szybkiego zakrycia mniejszych ran, podczas gdy zwoje bandaży przydadzą się do opatrywania większych obrażeń.
Do opatrywania poważniejszych ran niezbędny będzie jałowy opatrunek, który może pomóc w zatrzymaniu krwawienia, zanim dotrze pomoc medyczna. Warto również pomyśleć o środkach do dezynfekcji, takich jak:
- mała butelka środka antyseptycznego, która pozwoli oczyścić ranę przed założeniem opatrunku,
- żel antybakteryjny, który jest niezwykle przydatny, jeśli na trasie nie ma dostępu do bieżącej wody.
W górach często dochodzi do skręceń, stłuczeń czy złamań, więc w apteczce nie powinno zabraknąć bandaży elastycznych oraz szyn stabilizujących. Bandaż elastyczny pomoże utrzymać opatrunek na miejscu, a także zabezpieczyć skręcony staw. Szyny, które można formować, są pomocne w unieruchomieniu złamanych kończyn, co jest kluczowe, aby nie pogorszyć urazu przed przybyciem ratowników.
Pierwsza pomoc w górach nie obejdzie się też bez środków przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych, które mogą ulżyć w bólu i obniżyć gorączkę. Leki takie jak ibuprofen lub paracetamol są przydatne, ale przed ich zażyciem należy upewnić się, że poszkodowany nie ma przeciwwskazań do ich przyjmowania.
Jak wezwać pomoc w górach?
Gdy zastanawiasz się, jak wezwać pomoc w górach, do wyboru masz kilka możliwości. Najpopularniejsze z nich to oczywiście telefon alarmowy. W górach przydatna jest również dedykowana aplikacja, za pomocą której zaalarmujesz odpowiednie oddziały ratunkowe.
Telefon alarmowy w górach: co musisz wiedzieć?
Pierwszą rzeczą, którą każdy turysta powinien zrobić przed wyprawą, jest zapisanie numerów alarmowych. W Polsce najważniejszym numerem, który trzeba znać, jest 112 – to europejski numer alarmowy, z którego można wezwać pomoc wszędzie w Unii Europejskiej. Dzwoniąc na ten numer, można skontaktować się zarówno z pogotowiem, policją, jak i strażą pożarną.
Dodatkowo warto mieć także zapisany numer do lokalnych służb ratowniczych, takich jak: Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (tel. 601 100 300 lub 985),
Jednak na terenach górskich, gdzie zasięg telefoniczny często jest niestabilny lub nieobecny, samo posiadanie numeru może nie wystarczyć. W takich sytuacjach ważne jest, aby mieć alternatywne sposoby wezwania pomocy. Jednym z rozwiązań może być wynajęcie lub zakup satelitarnego telefonu, który działa niezależnie od zasięgu sieci komórkowych i pozwala na utrzymanie łączności w nawet najbardziej odległych miejscach.
Innym, coraz popularniejszym rozwiązaniem jest urządzenie GPS z funkcją SOS, które pozwala na wysłanie sygnału o pomoc do najbliższej stacji ratunkowej. Takie urządzenia są wyposażone w technologię lokalizacji, co znacznie ułatwia służbom ratunkowym szybkie dotarcie do poszkodowanego.
Aplikacja Ratunek
W dobie smartfonów i technologii mobilnych aplikacje mogą być ważnym narzędziem wspierającym bezpieczeństwo podczas wycieczek górskich.
Jedyna aplikacja na ratunek w górach zaaprobowana przez ochotnicze służby ratunkowe GOPR, TOPR, MOPR oraz WOPR jest bezpłatne rozwiązanie „Ratunek”. Działa na prostej zasadzie – pozwala szybko i skutecznie wezwać pomoc, wykorzystując technologię GPS do przekazania dokładnych współrzędnych lokalizacji użytkownika służbom ratunkowym.
W momencie, gdy użytkownik znajdzie się w sytuacji zagrożenia i uruchomi aplikację, jego lokalizacja GPS jest automatycznie wysyłana do operatora numeru alarmowego. Dzięki temu, nawet jeśli osoba w potrzebie nie jest w stanie podać swojej lokalizacji, dyspozytorzy mają dostęp do tych informacji i mogą szybko wysłać odpowiednie służby ratunkowe na miejsce.
Sprawdź też: Aplikacje w góry, które mogą Ci się przydać – 11 propozycji
Jak wezwać pomoc w górach – podsumowanie
Wypadek w górach to sytuacja, której nie można lekceważyć, niezależnie od jej skali – nagła zmiana pogody czy niebezpieczny teren mogą nieść ze sobą poważne skutki. Dlatego przed każdą wyprawą odpowiednio się przygotuj. Warto znać zasady pierwszej pomocy, wyposażyć się w apteczkę oraz zadbać o właściwy strój. O to ostatnie zadbasz z Brubeck – znajdziesz u nas ciepłą oraz wygodną bieliznę, która ochroni ciało przed wyziębieniem, T-shirty, bluzy, spodnie, a nawet obuwie czy akcesoria, np. czapki, kominiarki czy rękawiczki. Zadbaj o swój strój, a zadbasz także o własne bezpieczeństwo!